MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP

Mô hình giao tiếp NLP giải thích cách chúng ta tiếp nhận, xử lý thông tin từ thế giới bên ngoài, và cách nó ảnh hưởng đến cách chúng ta khi giao tiếp/phản hồi với người khác.

Lịch sử

Mô hình giao tiếp NLP, được phát triển bởi Tad James & Wyatt Woodsmall (1988) từ tác phẩm của Richard Bandler & John Grinder (1975), là một trong những cấu trúc chính trong Lập trình Ngôn ngữ Tư duy (NLP) - mặc dù nó dựa rất nhiều vào các khái niệm trong Tâm lý học nhận thức và công trình mang tính đột phá của nhà phân tích ngôn ngữ Alfred Korzybski (1933) và Naom Chomsky (1964).

Tại sao mô hình giao tiếp NLP quan trọng?

- Giúp bạn hiểu được người khác nghĩ gì, và làm sao giao tiếp và kết nối với họ

- Cho phép bạn làm chủ, đạo diễn bộ phim của đời mình

Cách hoạt động của mô hình giao tiếp NLP

Trung bình có hơn 2 triệu bit thông tin mỗi giây đi vào nhận thức của chúng ta từ thế giới bên ngoài thông qua năm giác quan. Tuy nhiên, bộ não của chúng ta chỉ có thể xử lý 134 bit thông tin mỗi giây vì nếu không chúng ta sẽ rơi vào trạng quá tải thông tin. Các nhà tâm lý học đã nghiên cứu và kết luận rằng nếu chúng ta đồng thời nhận thức được tất cả thông tin giác quan đang được đưa vào, chúng ta sẽ phát điên mất. Đó là lý do tại sao chúng ta có bộ lọc thông tin.

Vì vậy NLP tin rằng “ Bản đồ không phải là lãnh thổ", những thể hiện bên trong mà chúng ta đưa ra về một sự kiện bên ngoài về cơ bản không phải là bản thân sự kiện đó. 

Các bộ lọc của Mô hình giao tiếp NLP

1. Xóa:

Xóa là một quá trình trong đó chúng ta chú ý có chọn lọc đến những khía cạnh nhất định trong trải nghiệm của mình và loại trừ những khía cạnh khác . Chúng ta bỏ qua hoặc bỏ sót người khác. 

Ví dụ: Khi chúng ta đang xem phim và một đứa trẻ nhỏ đang khóc trong rạp, nhiều người trong chúng ta có thể xóa âm thanh của đứa trẻ và tập trung vào bộ phim trong khi những người khác xóa âm thanh của bộ phim và tập trung vào tiếng khóc của đứa trẻ.

2. Bóp méo:

Sự bóp méo xảy ra khi chúng ta trình bày sai thực tế bằng cách thay đổi trải nghiệm của chúng ta về dữ liệu giác quan. 

Nói chung, những sự bóp méo này được thực hiện nhằm đưa ra cách giải thích thông tin nhận được sao cho thông tin được giải thích đồng bộ với những khái quát hoặc niềm tin của chúng ta. 

Vì vậy, nếu tôi khái quát hóa rằng tôi không có khả năng kiếm được việc làm, thì khi tôi có được việc làm, tôi có thể giải thích rằng, tôi chỉ may mắn thôi. Cách giải thích này cho phép tôi bám sát vào sự khái quát hóa mà tôi không có khả năng làm được.

Ví dụ: Một người đàn ông đang đi dọc đường nhìn thấy thứ mà anh ta tin là con rắn và hét lên “RẮN”. Tuy nhiên, khi đến nơi, anh cảm thấy nhẹ nhõm khi phát hiện ra thứ mình nhìn thấy chỉ là một đoạn dây.

3. Khái quát hóa:

Khái quát hóa là quá trình lấy một cái gì đó cụ thể và áp dụng nó rộng rãi hơn.

Ví dụ: “Tôi ghét tất cả những người có hình xăm vì tôi đã từng thấy những người nghiện ma túy ở quê tôi có hình xăm”

Ví dụ: Tôi đã gặp một vài chính trị gia tham nhũng và dựa trên kinh nghiệm này, tôi khái quát rằng tất cả các chính trị gia đều tham nhũng.

Giả sử tôi đã đi phỏng vấn vài lần và không được chọn. Tôi có thể tạo ra một khái quát rằng tôi luôn thất bại trong các cuộc phỏng vấn. Sau này sự khái quát hóa có thể trở nên rộng hơn. Tôi có thể bắt đầu tin rằng mình thất bại trong mọi việc.

Hãy nhớ khái quát hóa bao gồm các từ như luôn luôn, mọi lúc, mọi người, không ai, không bao giờ và như vậy. Hãy ghi lại ít nhất ba điểm khái quát trong sổ làm việc của bạn. 

Do 3 bộ lọc trên ta sẽ giải thích được khi hai người gặp cùng 1 sự việc, họ không có phản ứng giống nhau bởi vì họ xóa bỏ, bóp méo và khái quát hóa những thông tin từ bên ngoài đến từ các giác quan.

Và thông tin nào sẽ xóa, bóp méo hay khái quát lại dựa vào các bộ lọc sâu:

- Thời gian/Không gian/Năng lượng/ Vấn đề

- Ngôn ngữ

- Kí ức/Trải nghiệm quá khứ 

- Quyết định

- Tính cách (Meta programs)

- Giá trị

- Niềm tin

- Thái độ

Trong đó có 4 bộ lọc sâu ảnh hưởng nhiều nhất tới mô hình giao tiếp NLP đó là:

- Quyết định

- Tính cách (Meta programs)

- Giá trị

- Niềm tin

Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu lần lượt các bộ lọc sâu:

1. Quyết định:

Là những quyết định mà chúng ta đã đưa ra trong quá khứ. Các quyết định có thể tạo ra niềm tin mới hoặc có thể chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của chúng ta theo thời gian. 

Vấn đề với nhiều quyết định là chúng được đưa ra một cách vô thức hoặc ở độ tuổi rất sớm và bị lãng quên. Nhưng hiệu quả vẫn còn đó. 

Chúng ta cũng có thể thay đổi những quyết định giới hạn trong quá khứ bằng cách sử dụng các kỹ thuật Trị liệu Dòng Thời gian.

2. Tính cách (Meta Programs)

Biết các chương trình Meta của ai đó có thể giúp bạn dự đoán rõ ràng và chặt chẽ trạng thái của họ, từ đó dự đoán hành động và hành vi của họ.

Có 5 cặp chương trình Meta

- Hướng tới & tránh xa 

- Qui trình & Lựa chọn

- Hướng nội & hướng ngoại

- Tổng thể & Chi tiết 

- Bản thân & Người khác

3. Niềm tin

Niềm tin là những ý kiến hay cách nhìn mà chúng ta nắm giữ sâu sắc về thế giới. Những gì chúng ta cho là “chân lý” hoặc là “sự thật”

Đó là sự khái quát hóa chúng ta tạo ta về thế giới, và chúng đơn giản chỉ là tấm bản đồ thế giới, không phải là lãnh thổ.

4. Giá trị

Giá trị (tiêu chuẩn) là những gì quan trọng đối với chúng ta, nó quyết định động lực, từ đó quyết định hành vi và cũng quyết định cảm xúc của chúng ta sau khi làm xong điều gì đó.

MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP: THỰC TẾ CHỦ QUAN VÀ KHÁCH QUAN

Khi mọi người thảo luận về vấn đề của họ, họ thường nghĩ rằng họ đang nói về thực tế khách quan nhưng thực tế họ đang nói đến thực tế chủ quan của họ. Nói cách khác, hầu hết các vấn đề mà chúng ta nghĩ mình gặp phải không thực sự là một phần của thực tế mà chỉ đơn giản là một phần trong bản đồ của chúng ta.

Chúng ta hãy lấy một ví dụ để hiểu điều này, giả sử tôi tin vào một sự khái quát hóa rằng không ai thích tôi.

Một ngày nọ, tôi thấy một người bạn đang đi trên đường. Tôi gọi tên anh ấy. Khi tôi gọi tên anh ấy, tôi thấy anh ấy bắt đầu bước đi nhanh hơn khỏi tôi. Điều tôi không nhìn thấy là anh ấy đang đeo tai nghe (nên không thể nghe thấy giọng nói của tôi) và đang cố bắt xe buýt (nên bắt đầu đi bộ nhanh hơn). Dựa trên những gì tôi quan sát được cùng với nhận định chung của tôi rằng mọi người không thích tôi, tôi hiểu điều này là anh ấy đang cố gắng phớt lờ tôi.

Nhiều ngày tôi cứ tự hỏi tại sao anh lại tránh mặt tôi? Tôi đã làm điều gì khiến anh ấy tức giận hay anh ấy đã làm điều gì đó khiến anh ấy không thể đối mặt với tôi?

Mặc dù tôi nghĩ có vấn đề nhưng vấn đề chỉ nằm ở bản đồ của tôi chứ không phải trên thực tế.

MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP: TRẠNG THÁI TINH THẦN VÀ THỂ CHẤT

Điều quan trọng cần nhớ là các bộ lọc và biểu hiện bên trong hiện tại xác định cách chúng ta nhìn nhận mọi thứ, từ đó ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của chúng ta, tức là cách chúng ta cảm nhận. Trạng thái tinh thần này ảnh hưởng đến trạng thái thể chất của chúng ta, tức là sinh lý, từ đó ảnh hưởng đến hành vi phản ứng của chúng ta.

MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP: LỜI TIÊN TRI TỰ ỨNG NGHIỆM

Tiến lên một bước, kết quả cuối cùng của chúng ta là kết quả của những hành vi mà chúng ta thực hiện một cách nhất quán trong một khoảng thời gian. Trong hầu hết các trường hợp, kết quả của chúng ta sẽ đồng bộ với những khái quát hóa và niềm tin của chúng ta hoặc chúng ta sẽ bóp méo chúng để khiến chúng đồng bộ với những khái quát hóa và niềm tin của chúng ta. Đây được gọi là lời tiên tri tự ứng nghiệm.

MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP: ỨNG DỤNG TRONG TRỊ LIỆU VÀ HUẤN LUYỆN

Các nhà trị liệu hoặc một huấn luyện viên không thực sự giúp khách hàng tạo ra sự thay đổi trực tiếp trong thực tế mà là trong bản đồ thực tế của họ. Bây giờ, một điều nữa là khi bản đồ thay đổi, khả năng đối phó với thực tế của khách hàng sẽ được cải thiện, điều này cuối cùng tạo ra sự thay đổi trong thực tế của khách hàng.

MÔ HÌNH GIAO TIẾP NLP CÓ THỂ GIÚP TÔI HÀNG NGÀY NHƯ THẾ NÀO?

Vấn đề của bạn không bao giờ là sự kiện bên ngoài. Nếu bạn mắc chứng sợ thang máy, liệu thang máy có phải là nguyên nhân gây ra nỗi ám ảnh đó không? Không, nếu thang máy là một vấn đề thì mọi người sẽ mắc chứng ám ảnh. Vì vậy, đó là cách mà chúng ta cần thay đổi.

Nếu ai đó nói rằng tôi gặp vấn đề vì điều gì đó đã xảy ra khi tôi lên bảy thì điều đó không đúng, bởi vì họ là người lớn chứ không phải một đứa trẻ bảy tuổi. Và ngay cả khi họ lên bảy, vấn đề không phải là sự kiện bên ngoài mà là sự thể hiện bên trong.

Bạn không thể thay đổi những gì đã xảy ra trong quá khứ nhưng bạn có thể thay đổi ý nghĩa của những ký ức đó theo cách tích cực để bạn có sức mạnh ở hiện tại bằng Trị liệu dòng thời gian NLP.

CẢM NHẬN LÀ SỰ PHÓNG CHIẾU

Hãy nhớ rằng - tất cả những gì chúng ta có là nhận thức về sự vật và con người bên ngoài chúng ta, và những gì chúng ta dự đoán vào hoàn cảnh bên ngoài, con người, v.v. là nhận thức hoặc bộ lọc của chúng ta. Vì vậy, nếu chúng ta thay đổi bộ lọc, giải phóng những ký ức tiêu cực, xóa bỏ những niềm tin giới hạn, chúng ta có thể nhận được những kết quả khác.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết! Nếu thấy bài viết này hay và có giá trị tới người khác hãy chia sẻ trên trang mạng xã hội của bạn để nhiều người biết tới. 

Biết ơn bạn! 

Share this :